Gemeentelijk gegevensmodel: op weg naar landelijke samenwerking

Eén datastandaard voor alle gemeentelijke processen. Het kan. Het gemeentelijk gegevensmodel (GGM) is een initiatief van de gemeente Delft. Steeds meer gemeenten zijn enthousiast en sluiten zich aan bij deze nieuwe beweging. Tensing helpt de gemeente Land van Cuijk met de implementatie van deze datastandaard. In deze blog som ik de voordelen van het GGM op.

Wat is het gemeentelijk gegevensmodel?

Het gemeentelijk gegevensmodel is een logisch model waarin alle beleidsterreinen van de gemeente zijn vertegenwoordigd. Het is open source-model dat wordt gepubliceerd op Github. De Gemeente Delft is gestart met het GGM om kennis te delen met andere organisaties. Inmiddels doen er volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) al 100 gemeenten mee.

Op maat dashboards voor alle eindgebruikers

Dashboarding wordt bij gemeenten steeds meer ingezet als middel om interne bedrijfsprocessen te verbeteren. Een dashboard kan betrekkelijk eenvoudig op maat worden ingericht voor eindgebruikers met verschillende behoeften en kennisniveaus. De grote kunst hierbij is het optimaliseren van de datastroom naar het dashboard.

Stel je voor: je hebt 30 dashboards die data gebruiken uit de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG). Verandert er één factor, bijvoorbeeld door een update van een applicatie, door een tabel die een andere naam krijgt of zelfs door de opzegging van een softwarecontract? Dan moet je Data Engineer of Data Analist aan de slag. Voor alle dashboards waarop deze wijziging invloed heeft. Dat is een enorm arbeidsintensieve manier van werken. Eén dasboard waarop 30 verschillende bronnen zijn weergegeven (waaronder de BAG) is een veel beter alternatief.

Van bouwprojecten tot sociale zaken: gemeenten hebben data over vrijwel alles. Tekst gaat verder onder de afbeelding.  

Het GGM maakt dit mogelijk. Zet dit datamodel centraal in je datawarehouse en gebruik het vervolgens als bron voor je centrale dashboard. Iedere wijziging levert dan één actiepunt op voor je databeheerders, geen tientallen.

Aansluiting op datawarehouse bij grote gemeenten

Grote gemeenten hebben over het algemeen al een goed functionerend datawarehouse, zo is mijn ervaring. Een GGM-implementatie is in dat geval vooral een kwestie van het doorlopen van de stappen die bij een data-integratieproces horen. De technische infrastructuur is al aanwezig en omdat er niets veranderd qua functionaliteiten aan de voorkant, kun je het model betrekkelijk eenvoudig implementeren. Ik schrijf bewust ‘betrekkelijk’, want iedere implementatie is een project op zich.

Het datamodel is op dit moment nog niet volledig. Er zijn nog genoeg scenario’s die nog uitgewerkt moeten worden. Als grote gemeente kun je hierin het voortouw nemen, met twee voordelen:

1. Je kunt toegevoegde waarde bieden aan kleinere omliggende gemeenten door het GGM te verbeteren en uit te breiden;
2. Je kunt de vertaling van het logische GGM-model delen naar de technische implementatie.

Jouw Data Engineers kunnen daarmee heel veel toegevoegde waarde bieden waarvan omliggende kleinere gemeenten gebruik kunnen maken. Dat is waar datastandaardisering wat mij betreft om draait: beter samenwerken.

Voordelen gemeentelijk gegevensmodel kleine gemeenten

Veel kleine en middelgrote gemeenten hebben nog geen volledig geïmplementeerd datawarehouse. Dashboarding wordt daarnaast nog niet grootschalig ingezet als middel. De weg van huidige situatie naar GGM is daarmee langer. Máár: de voordelen zijn ook groter. De implementatie van een datawarehouse zorgt voor een single point of truth en dashboarding maakt data toegankelijker voor een breed scala aan interne stakeholders.

De vakgroep GGM is opgericht door de gemeente Delft en bevordert de samenwerking tussen de pionierende gemeenten voor dit model. Met name voor kleinere gemeenten is het bestaan van deze vakgroep interessant, om een aantal redenen:

1. Je maakt gebruik van kennis en ervaring van andere gemeenten;
2. Wil je een nieuwe functionaliteit ontwikkelen, maar is deze te complex om binnen je eigen organisatie op te pakken? Dan kun je ontwikkelverzoek indienen bij de vakgroep;
3. Heb je een functionaliteit ontwikkeld, maar wil je dat het functioneren nog eens kritisch getoetst wordt buiten je eigen organisaties? Dan kun je een ontwikkelvoorstel indienen bij de vakgroep;
4. Je kunt gebruik maken van bestaande documentatie en een uitgebreide FAQ online.

Tensing en het GGM

Het Land van Cuijk is één van de gemeente die toegevoegde waarde ziet in het GGM en heeft Tensing ingeschakeld om de implementatie te begeleiden. GIS Consultant Michiel Nusselder helpt de gemeente vanaf het architectuurvraagstuk tot aan de uiteindelijke oplevering.

Toeristische trekpleister in Cuijk: het klooster van Sint Agatha. Tekst gaat verder onder de afbeelding.

Dit omvat vraagstukken zoals: waarvoor hebben we het GGM nodig? Wat gaan we wel en niet doen met het datamodel en wat betekent dat voor onze processen? Hoe handelen we de implementatie of met FME en de bestaande Oracle databases?

Het project is inmiddels gestart. Het einddoel: een datawarehouse opleveren met het GGM als centraal datamodel om op maat dashboarding mogelijk te maken. We streven er hierbij naar om de gemeentelijke teams zelfredzaam te maken voor het gebruik en beheer van het model.

Wil je meer weten over het implementeren van het GGM? Neem dan contact met mij op!