Bij Tensing zijn we overtuigd dat een closed source GIS-systeem als ArcGIS voor grotere organisaties geschikter is dan een open source GIS-systeem. Maar dat neemt niet weg dat ook wij erkennen dat Open Source Gis-systemen een aantal voordelen bieden. We zetten ze voor je op een rij:

• Het gebruik van open source GIS-software is kosteloos. Je betaalt geen licentiekosten.
• Voor opleidingsdoeleinden is Open Source GIS-software zeer geschikt, omdat het kosteloos is. Dit verlaagt de drempel om te experimenteren.
• Je krijgt toegang tot de broncode van de software. Je kunt de software dus aanpassen aan je eigen wensen, mits je daarvoor de expertise in huis hebt (of haalt).
• De meeste Open Source GIS-software wordt ondersteund door een actieve community die constant op zoek is naar manieren om de software beter te maken. Daardoor blijft de software in ontwikkeling.
• Omdat Open Source-oplossingen zijn gebaseerd op open standaarden, dit maakt gegevensuitwisseling met andere databronnen eenvoudiger.

De voordelen van een closed source GIS-systeem staan haaks op de nadelen van een open source GIS. We zetten de voordelen van een closed source-systeem voor je op een rij:

• Voor hele geavanceerde GIS-analyses ben je toch echt aangewezen op closed source GIS-systemen. Om alles uit 3d visualisaties, geoprocessing en analyses te halen heb je ArcGIS nodig. Op dit moment bestaat er geen open source GIS-systeem die functionaliteiten op hetzelfde niveau aanbiedt.
• Er is structurele technische ondersteuning. De afhankelijkheid van de software-ontwikkelaar is in die zin een voordeel: er is een verantwoordelijke partij die je bij staat wanneer je vastloopt. Bij Open Source software ben je hiervoor aangewezen op personen of partijen die de software zelf niet hebben geschreven (zoals foraleden), die je niet kunt wijzen op een SLA of een andere vorm van eindverantwoordelijkheid.
• De ArcGIS-documentatie is zeer uitgebreid. Dit kan je helpen bij het verkorten van de leercurve. Bij veel Open Source-systemen is de documentatie een stuk beknopter, waardoor je meer aangewezen bent op trial and error.
• De gebruikersinterface van open source GIS-software is vaak minder intuïtief en gebruiksvriendelijk dan van ArcGIS. Ook dit maakt je leercurve steiler.
• Open Source GIS-software bevat over het algemeen minder gestandaardiseerde oplossingen.
• ArcGIS bewaakt de betrouwbaarheid en veiligheid van zijn systemen, bij een open source GIS moet je zelf een oogje in het zeil houden. De vraag is of die verantwoordelijkheid wel wil dragen als organisatie (of dat je er liever zeker van bent dat alles op orde is).

De voor- en nadelen van zowel open als closed source GIS kun je per branche anders afwegen. Voor een aantal typen organisaties kan een open source GIS een hele goede oplossing zijn:

• Voor kleine bedrijven en startups. Werkt je organisatie met geografische data, maar kun je geen budget missen om deze analyses uit te voeren? Dan is een Open Source GIS een logische keuze.
• Voor opleidingen. Voor opleidingen waarbij geodata eerder een bijzaak is dan een hoofdzaak kan een Open Source GIS uitkomst bieden. Experimenteren kost immers niets, terwijl studenten wel leerzame experimenten kunnen uitvoeren.
• Voor nonprofitorganisaties. Ook in dit geval voert het kostenaspect de boventoon.
• Organisaties die de open source-filosofie hoog in het vaandeel hebben staan. Het is niet zozeer een voor- of nadeel, maar er bestaan natuurlijk organisaties die veel waarde hecten aan open standaarden. In dat geval is een Open Source GIS-systeem een no brainer.

Tensing raadt grotere organisaties en/of organisaties waarbij gegevensbeveiliging van extra groot belang is aan om voor ArcGIS te kiezen. Dit biedt een aantal voordelen:

• Je kunt gebruik maken van zeer geavanceerde GIS-functionaliteiten.
• ArcGIS biedt branchespecifieke datamodellen en functionaliteiten die op basis van best practices zijn aangescherpt.
• ArcGIS biedt meer mogelijkheden voor data- en systeemintegratie met andere databronnen dan open source GIS-software.
• Esri biedt hele uitgebreide ondersteuning voor training en opleiding. Dit biedt voordelen voor zowel de individuele GIS-gebruiker als de werkgevende organisatie. Door certificeringen te behalen bouwt de medewerker aan zijn of haar CV en de werkgever plukt de vruchten van de  opgedane kennis.

Er zijn heel veel Open Source GIS-pakketten beschikbaar. Daarvan worden QGIS en GRASS GIS het meeste gebruikt en daarmee zijn ze grootste concurrenten van ArcGIS Pro.

De algemene verschillen tussen Open Source en closed source GIS-systemen zijn ook van toepassing in de vergelijking tussen ArcGIS Pro en QGIS. Daarnaast zijn er nog een aantal specifieke verschillen die relevant zijn:

• ArcGIS Pro kent meer functionaliteiten, meer branchespecifieke oplossingen en heeft daarnaast een heel uitgebreid aanbod aan plugins en extenties. Met name voor branches waarbij GIS centraal staat voor veel bedrijfsprocessen zijn dit hele relevante voordelen.
• QGIS heeft een vrij eenvoudige user interface met een hele korte leercurve. QGIS wijkt daarin overigens af van andere Open Source GIS-toepassingen. De leercurve is daardoor minder steil dan van ArcGIS Pro.
• De 3d mogelijkheden voor visualisatie en analyses zijn in ArcGIS Pro veel geavanceerder dan in QGIS.
• ArcGIS Pro biedt meer mogelijkheden op gebied van geoprocessing met behulp van ingebouwde tools in de software.
• Beide geografische informatiesystemen ondersteunen scripting en automatisering. In ArcGIS Pro kan dit met Python, in QGIS kan dit met R en Python.

Ook tussen ArcGIS Pro en GRASS GIS bestaan een aantal specifieke verschillen die relevant kunnen zijn wanneer je een keuze tussen beide geografische informatiesystemen maakt:

• De interface van GRASS GIS is complexer en daarmee heeft de software een steilere leercurve dan ArcGIS Pro.
• GRASS GIS kent een modulaire architectuur met meer dan 500 modules. Deze architectuur biedt voor- en nadelen. De afweging tussen deze voor- en nadelen is voornamelijk afhankelijk van de omvang van het totale ingerichte systeem. Des te groter het totaal aan gebruikte modules, des te meer kans er is dat het onderhoud te veel tijd kost en des te groter het risico op problemen met de performance.
• ArcGIS Pro biedt specifieke modules voor vrijwel iedere branche. GRASS GIS is op dat vlak minder uitgebreid, maar heeft wel een aantal specifieke thema's en functionaliteiten waarop de software bovengemiddelde analysemogelijkheden biedt: hydrologische modellering, landschapsecologie en beeldanalyse.
• Beide geografische informatiesystemen bieden mogelijkheden voor scripting en automatisering. In ArcGIS Pro kan dit met Python, in GRASS GIS met Python en hun eigen taal: de GRASS-shell-scripttaal.

Overheids- en onderzoeksinstellingen en data-portals bieden open source data aan die relevant kunnen zijn voor je eigen GIS-project. Het is mogelijk om deze open source data te gebruiken in ArcGIS. Doorloop hiervoor de volgende stappen:

1. Download de data in een formaat dat compatibel is met ArcGIS (zoals shapefiles, GeoJSON of CSV met geografische coördinaten).
2. Importeer de data in ArcGIS. Ga hiervoor naar 'File' > 'Add Data' en navigeer naar de locatie waar de data is opgeslagen. Selecteer de gewenste bestanden en klik op 'Add'. De data wordt nu toegevoegd aan je ArcGIS-project.
3. Zorg ervoor dat het coördinatensysteem van de geïmporteerde data overeenkomt met het coördinatensysteem van je ArcGIS-project. Indien nodig, kun je het coördinatensysteem van de data converteren met behulp van de 'Project' tool in ArcGIS.
4. Pas de symbologie aan in ArcGIS om de data op een wijze weer te geven die het mogelijk maakt om de gewenste data te analyseren.
5. Optioneel: is de data niet afdoende om de gewenste analyse te doen? Combineer de open source data dan met andere gegevensbronnen.

Geopackages zijn een open, platformonafhankelijk, op standaarden gebaseerd gegevensformaat voor het opslaan, delen en uitwisselen van geografische informatie. Dit formaat is ontwikkeld door het Open Geospatial Consortium (OGC) en wordt inmiddels breed geaccepteerd en ondersteund door (onder andere) Esri.

Geopackages combineren zowel raster- als vectorgegevens in één enkel bestand, wat het beheer en de uitwisseling van geografische gegevens vereenvoudigt. Het formaat maakt gebruik van SQLite, een lichtgewicht en zelfstandige database-engine, waardoor het eenvoudig te integreren is in verschillende applicaties en systemen.

Het gebruik van shapefiles is decennia lang gemeengoed geweest in de wereld van geografische informatiesystemen. Vanuit Tensing raden we onze klanten een hedendaagser alternatief aan: geopackages. Dit om meerdere redenen:

• Het woord geopackage zegt het eigenlijk al: alle geografische informatie (bijvoorbeeld attributen en ruimtelijke indexen) staat in één bestand. Bij shapefiles is deze data verdeeld over meerdere bestanden. Dit maakt het beheer arbeidsintensiever.
• Geopackages ondersteunen zowel vector- als rastergegevens, terwijl shapefiles alleen vectorgegevens ondersteunen.
• Geopackages maken gebruik van SQLite, een lichtgewicht en zelfstandige database-engine, wat zorgt voor betere prestaties en efficiëntie bij het opslaan en opvragen van gegevens in vergelijking met shapefiles.
• Geopackages hebben geen bestandsgroottebeperkingen, terwijl shapefiles een limiet van 2 GB hebben.
• De kolomnamen hebben bij shapefiles een beperkte grootte en lengte. Bij geopackages heb je deze beperking niet.

Hebben shapefiles dan helemaal geen voordelen ten opzichte van geopackages? Als je het vanuit functionaliteit bekijkt, wat ons betreft niet. Wanneer je werkt met legacy GIS-software, kan het zo zijn dat geopackages niet worden ondersteund. Daarnaast is er de factor van gewenning: shapefiles bestaan sinds begin jaren '90, dus voor sommige GIS-gebruikers kan het een grote stap zijn om dit bestandstype vaarwel te zeggen.